Κύστη κόκκυγος συμπτώματα και θεραπεία με laser
Νέες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές στην κύστη κόκκυγος ανώδυνες και με ταχεία επούλωση. Το νέας γενιάς λέιζερ με εύκαμπτη οπτική ίνα ειδικά σχεδιασμένο για την κύστη κόκκυγα, έρχεται να προσφέρει καινούργιες δυνατότητες με τη μέθοδο Filac (ή SiLaC), χωρίς τομές και ανάγκη καθημερινών αλλαγών του τραύματος. Η επέμβαση διαρκεί 20-30′ και δεν απαιτεί γενική αναισθησία. Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο σε 1-2 ώρες. Ο χρόνος επούλωσης είναι σχεδόν ο μίσος από την κλασική επέμβαση ανοιχτής εκτομής της κύστης κόκκυγα. Επίσης η νέα μέθοδος προσφέρει ταχύτερη ανάρρωση, ελάχιστο έως καθόλου πόνο και επιτρέπει άμεση επιστροφή στην καθημερινότητα μας.
Κύστη κόκκυγος ορισμός.
Η κύστη κόκκυγος είναι ένα συχνό πρόβλημα ιδίως σε νεαρούς άντρες με αυξημένη τριχοφυΐα. Πρόκειται για φλεγμονή στην μέση γραμμή ανάμεσα στους γλουτούς πάνω από το κατώτερο τμήμα της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή του κόκκυγα (ιεροκοκκυγικό οστό). Η συχνότητα εμφάνισης της κυστη κοκκυγος είναι περίπου 30 ανά 100.000 και είναι 2,5 φορές συχνότερη στους άντρες. Η συνήθης ηλικία εμφάνισης είναι η εφηβεία με αιχμή το 21ο έτος. Πέρα από το φύλο και την τριχοφυΐα άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία και γενικά καταστάσεις που αυξάνουν την πίεση και την τριβή στην περιοχή.
Πως δημιουργείται η κυστη κοκκυγος;
Όσον αφορά την παθογένεια της κύστης κόκκυγος (ή τριχοφωλεακό συρίγγιο) συνήθως δημιουργείται από διείσδυση τριχών μέσα στο δέρμα ή μπορεί να οφείλεται σε υπολειμματική κύστη από τηv εμβρυϊκή ζωή. Αυτές είναι οι σημαντικότερες θεωρίες όμως δεν εξηγούν όλες τις περιπτώσεις και όπως έχει αποδειχθεί μόνο στο 50% βρίσκουμε τρίχες μέσα στην κύστη.
Συμπτώματα της κύστη κόκκυγος.
Η έναρξη της πάθησης μπορεί να είναι με ήπια συμπτωματολογία μέχρι βαρεία κλινική εικόνα. Στις ήπιες περιπτώσεις απλώς παρατηρούμε κάποιο διευρυμένο πόρο (συρίγγιο) στην περιοχή που περιστασιακά μπορεί να παράγει λίγο υγρό ορώδες έως αιματηρό. Σε μέτριας βαρύτητας κύστεις ψηλαφούμε μια διόγκωση στην περιοχή που ενίοτε μπορεί να είναι ευαίσθητη, επώδυνη και να εκκρίνει υγρό. Στις πιο σοβαρές μορφές έχουμε την εικόνα αποστήματος δηλαδή επώδυνη διόγκωση, εξέρυθρη και θερμή, με παραγωγή πύου (συνήθως δύσοσμου) και σπανίως πυρετό. Οι δυο τελευταίες περιπτώσεις μπορεί να συνοδεύονται από πολλαπλά στόμια συριγγίων.
Επιπλοκές και διάγνωση της κυστης κοκκυγος.
Οι επιπλοκές είναι πολύ σπάνιες και αφορούν παραμελημένες περιπτώσεις, οπότε μπορεί να εμφανιστούν συστηματικά συμπτώματα δηλαδή γενικευμένη λοίμωξη ή σε χρόνιες μορφές αυξάνεται η πιθανότητα καρκίνου του δέρματος.
Μερικές φορές άλλες παθήσεις της περιοχής μπορεί να συγχέονται με την κύστη κόκκυγα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικό να μη γίνει λανθασμένη διάγνωση. Τέτοιες είναι το περιεδρικό απόστημα όταν εξορμάτε από την οπίσθια περιοχή του πρωκτού, το περιεδρικό συρίγγιο, η ιδρωταδενίτιδα και άλλες σπανιότερες παθήσεις. Ειδικά για το περιεδρικό απόστημα και συρίγγιο χρειάζεται προσοχή γιατί η χειρουργική θεραπεία είναι διαφορετική και ενδέχεται να γίνει κάκωση στο σφιγκτήρα με αποτέλεσμα ακράτεια.
Θεραπεία – αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος.
Η σωστή αντιμετώπιση της πάθησης προϋποθέτει να ταξινομηθεί ο ασθενής στην κατάλληλη κατηγορία.
α) Οι πλέον ελαφρές μορφές κύστης κόκκυγος χωρίς συμπτώματα δεν χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης παρά μόνο για λόγους αισθητικούς ή πρόληψης.
β) Τις βαρύτερες περιπτώσεις τις διαχωρίζουμε σε δυο κατηγορίες αυτές που εμφανίζονται οξέος για πρώτη φορά και τις χρόνιες υποτροπιάζουσες.
Οξεία μορφή
Ι) Όταν η κύστη κόκκυγα φλεγμαίνει για πρώτη φορά και έχει σχηματίσει αποστηματική κοιλότητα ή συρίγγια η θεραπεία είναι άμεση χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος και διάνοιξη των συριγγίων με συνοδό καθαρισμό από τον κοκκιωματώδη ιστό και τυχόν τρίχες. Η γύρω περιοχή πρέπει να διατηρείται καθαρή και να ξυρίζεται εβδομαδιαίως ή να γίνει αποτρίχωση με laser μέχρι την ολοκλήρωση της επούλωσης. Μετά από την άμεση αντιμετώπιση οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάζουν υποτροπή και δεν χρειάζονται περαιτέρω θεραπεία.
Χρόνια μορφή
ΙΙ) Οι υποτροπές της κύστης κόκκυγος και οι χρόνιες περιπτώσεις χρήζουν οριστικής χειρουργικής αντιμετώπισης. Υπάρχουν τέσσερις κύριες χειρουργικές μέθοδοι, η ανοικτή, η κλειστή, η ημίκλειστη και η πλαστική με κρημνό και δύο ελάχιστα επεμβατικές το laser FiLaC και η ενδοσκοπική E.P.Si.T. Οι μέθοδοι που συχνότερα χρησιμοποιούνται είναι η ανοικτή, η ημίκλειστη και το laser καθώς έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα. Τα τελευταία χρόνια που έχουν προστεθεί οι δύο ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές το νέας γενιάς εύκαμπτο λέιζερ αποτελεί την πρώτη μας επιλογή για την ανεπίπλεκτη κύστη κόκκυγος.
Κύστη κόκκυγος θεραπεία με κλασική χειρουργική
1) Ανοικτή μέθοδος
Στην ανοικτή μέθοδο αφού σκιαγραφηθούν και χαρτογραφηθούν τόσο η κύστη όσο και τα συρίγγια αφαιρούνται ολικά και η περιοχή αφήνεται να κλείσει μόνη της κατά δεύτερο σκοπό. Ανάλογα με την έκταση της χειρουργηθήσας βλάβης η επούλωση διαρκεί από 8-20 εβδομάδες. Χρειάζονται τακτικές αλλαγές του τραύματος, πλύσιμο και αποτρίχωση της περιοχής με ξυράφι ή laser. Η χρήση RF (ραδιοκύματα) ή laser αντί για το κλασικό νυστέρι βοηθάει στην ταχύτερη επούλωση και κυρίως στον μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο. Τα ποσοστά επανεμφάνισης της κύστης κοκκυγος κυμαίνονται στο 1-3%.
2) Ημίκλειστη μέθοδος
Η ημίκλειστη μέθοδος αποτελεί συνδυασμό της ανοικτής με την κλειστή τεχνική πετυχαίνοντας την ταχύτερη επούλωση (3-7 εβδομάδες) που έχει η κλειστή με τα χαμηλά ποσοστά υποτροπής (2-4%) της ανοικτής. Η διαφοροποίηση από την ανοικτή είναι ότι τα άκρα της τομής συμπλησιάζουν προς τη μέση του τραύματος μειώνοντας το χώρο που πρέπει να επουλωθεί χωρίς όμως να τον κλείνουν εντελώς όπως στην κλειστή μέθοδο.
3) Κλειστή μέθοδος
Η κλειστή γενικώς αποφεύγεται διότι τα ποσοστά υποτροπής είναι υψηλά (10-30%) εξαιτίας της συχνής επιμόλυνσης ειδικά σε παχύσαρκους και καπνιστές. Επιλεκτικά προτείνεται σε κάποιες περιπτώσεις που είτε είναι μικρό το μέγεθος της κύστης κόκκυγος χωρίς τρίχες είτε για πρακτικούς λόγους δεν μπορεί να μείνει ανοικτή η περιοχή ή να γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές του τραύματος.
4) Πλαστική με κρημνό
Όσον αφορά τις πλαστικές με χρήση κρημνών είναι πιο πολύπλοκες και χρονοβόρες τεχνικές με μεγαλύτερα ποσοστά επιπλοκών και συνήθως χρήζουν ολιγοήμερης νοσηλείας. Στην πράξη ισοδυναμούν με κλείσιμο του τραύματος σε πρώτο σκοπό όπως και η κλειστή τεχνική. Σπάνια υπάρχει ένδειξη για τη χρήση τους. Από τις πλαστικές με κρημνό αξίζει να ξεχωρίσουμε τη μέθοδο Καρυδάκη η οποία έχει τα καλύτερα αποτελέσματα λειτουργικά και αισθητικά σε σχέση με τις υπόλοιπες πλαστικές. Χρησιμοποιείται σε δύσκολες περιπτώσεις κύστης κόκκυγος όπως είναι οι υποτροπές, τα πολλαπλά συρίγγια και η μεγάλης έκτασης.
Παρόλο που η πρόκειται για μια απλή πάθηση και υπάρχουν ήδη αρκετές θεραπείες συνεχίζεται η έρευνα για νέες μορφές θεραπείας με στόχο την ταχύτερη επούλωση, την εξάλειψη των υποτροπών και την γρήγορη επάνοδο του ασθενή στην καθημερινότητα του. Απλώς θα αναφέρω δυο ενδιαφέρουσες σε δοκιμαστικό στάδιο ακόμα θεραπείες με χρήση φαινόλης και ειδικής βιολογικής κόλας.
Κύστη κόκκυγος θεραπεία με ελάχιστα επεμβατική χειρουργική
1) Κύστη κόκκυγος θεραπεία με λέιζερ μέθοδος FiLaC ή SiLaT
Η νεότερη και πλέον σύγχρονη θεραπεία είναι η FiLaC (SiLaT) που γίνεται με τη χρήση καθετήρα λέιζερ τελευταίας γενιάς. Η μέθοδος χρησιμοποιεί νέας γενιάς λέιζερ με εύκαμπτη οπτική ίνα και δυνατότητα να εκπέμπει κυκλικά αντί μόνο ευθεία όπως τα παλαιότερα λέιζερ. Με τη χρήση του πολύ λεπτού και εύκαμπτου καθετήρα laser καυτηριάζουμε την κοιλότητα της κύστης και τα συρίγγια.
Πρόκειται για μια νέα μέθοδο με εξαιρετικά αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται σωστά σε επιλεγμένα περιστατικά. Η μέθοδος είναι αντίστοιχη με αυτή που χρησιμοποιείται στα περιεδρικά συρίγγια όπου πρωτοχρησιμοποιήθηκε και από εκεί πήρε το όνομα FiLaC και στη συνέχεια εφαρμόστηκε και στα συρίγγια της κύστης κόκκυγα οπότε ονομάστηκε SiLaT. Η μέθοδος με το εύκαμπτο λέιζερ αποτελεί αυτή τη στιγμή την πρώτη επιλογή για την απλή κύστη κόκκυγος.
Τα στάδια της επέμβασης είναι τα εξής:
- Καθαρισμος και αφαίρεση συριγγίων δέρματος
- Καθαρισμος κοιλότητας κύστης κόκκυγα
- Καυτηριασμος συριγγίων και κύστης με το λέιζερ.
Η επέμβαση με λέιζερ μπορεί να γίνει με μέθη και τοπική αναισθησία, διαρκεί περίπου 30 λεπτά και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο σε 1-2 ώρες. Δεν χρειάζεται επίπονες αλλαγές, απλά πλύσιμο της περιοχής και έλεγχο από τον θεράποντα χειρουργό. Η επούλωση είναι πολύ ταχύτερη από τις άλλες τεχνικές και τα αποτελέσματα εξαιρετικά τόσο από χειρουργική όσο και από αισθητική άποψη.
2) Ενδοσκοπική μέθοδος
Μια νέα μέθοδος που ξεκίνησε το 2012 στην Ιταλία από τον Piercarlo Meinero, M.D είναι η ενδοσκοπική θεραπεία της κύστης κόκκυγος μέθοδος E.P.Si.T. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιεί ειδικό εξοπλισμό με κάμερα και ειδικά εργαλεία για να καθαρίσει την περιοχή της κύστης κόκκυγα. Ο απαραίτητος εξοπλισμός υπάρχει στο νοσοκομείο μας. Λόγω του υψηλού κόστους του εξοπλισμού και της δυσκολίας στην εφαρμογή η μέθοδος E.P.Si.T δεν έχει βρει ευρεία αποδοχή εν αντιθέσει με την τεχνική FiLaC με λέιζερ που αναφέρεται στη συνέχεια και η οποία είναι η καλύτερη επιλογή στην μη επιπλεγμένη κύστη κόκκυγα.
Τόσο η E.P.Si.T όσο και η FiLaC καλό είναι να χρησιμοποιούνται στα πιο απλά περιστατικά ενώ στην επιπλεγμένη κύστη κόκκυγος να προτιμάται η κλασική χειρουργική και κυρίως τεχνικές με κρημνό.
Κύστη κόκκυγος κλασικό χειρουργείο.
Η επέμβαση μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία ή ακόμα και γενική όταν πρόκειται για μεγάλες κύστεις. Αν λαμβάνετε φάρμακα πρέπει να ενημερώσετε τον χειρουργό σας ο οποίος θα σας πει εάν πρέπει να διακόψετε ορισμένα από αυτά.
Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι συνήθως μερικές ώρες. Οι γάζες αφαιρούνται μετά 48 ώρες και τα ράμματα έπειτα από 2 εβδομάδες. Η επιστροφή στην εργασία είναι εφικτή μετά την πάροδο λίγων ημερών ανάλογα και με το είδος της εργασίας.
Χρειάζεται περιποίηση της περιοχής η οποία μπορεί εύκολα να γίνει από τον ασθενή μετά την αφαίρεση των γαζών. Ο γιατρός παρακολουθεί την εξέλιξη της επούλωσης εβδομαδιαίως.
Κύστη κόκκυγος συμπεράσματα.
Στην ανοικτή μέθοδο αφού σκιαγραφηθούν και χαρτογραφηθούν τόσο η κύστη όσο και τα συρίγγια αφαιρούνται ολικά και η περιοχή αφήνεται να κλείσει μόνη της κατά δεύτερο σκοπό. Ανάλογα με την έκταση της κύστης κόκκυγος η επούλωση διαρκεί από 8-20 εβδομάδες. Χρειάζονται τακτικές αλλαγές του τραύματος, πλύσιμο και αποτρίχωση της περιοχής με ξυράφι ή laser (λέιζερ). Η χρήση RF ή laser (λέιζερ) αντί για το κλασικό νυστέρι βοηθάει στην ταχύτερη επούλωση και κυρίως στον μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο. Τα ποσοστά επανεμφάνισης της κύστης κυμαίνονται στο 1-3%.
Η κλειστή μέθοδος γενικώς αποφεύγεται διότι τα ποσοστά υποτροπής είναι υψηλά (10-30%) εξαιτίας της συχνής επιμόλυνσης ειδικά σε παχύσαρκους και καπνιστές. Επιλεκτικά προτείνεται σε κάποιες περιπτώσεις που είτε είναι μικρό το μέγεθος της κύστης είτε για πρακτικούς λόγους δεν μπορεί να μείνει ανοικτή η περιοχή ή να γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές του τραύματος.
Η E.P.Si.T και η FiLaC είναι δυο νέες ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται κυρίως στα πιο απλά περιστατικά, ενώ στην επιπλεγμένη κύστη κοκκυγος προτιμάται η κλασσικη χειρουργική.
Η μέθοδος Filac με τη χρήση του νέας γενιάς λέιζερ αποτελεί την καλύτερη επιλογή σήμερα για την ανεπίπλεκτη κύστη κόκκυγα.