Ιωάννης Μπολάνης Χειρουργός εντέρου και πρωκτού

Ιωάννης Μπολάνης Χειρουργός

Διευθυντής χειρουργικής κλινικής παθήσεων εντέρου και πρωκτού – Iατρικό κέντρο Αθηνών

Αιμορροΐδες διάγνωση αντιμετώπιση

Αρχική σελίδα -> Αιμορροΐδες -> Αιμορροΐδες διάγνωση αντιμετώπιση

Αιμορροΐδες διάγνωση αντιμετώπιση αιμορραγίας, θρόμβωσης κνησμού και πρόπτωσης

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τις αιμορροΐδες

Οι πιο συχνές ερωτήσεις που δέχομαι από ασθενείς περιγράφονται παρακάτω.

Απάντησεις σε αυτά τα ερωτήματα μπορείτε να διαβάσετε στα αντίστοιχα άρθρα.

Αιμορροΐδες πλαστική με laser αποτελεί την πιο σύγχρονη και ανώδυνη μέθοδο θεραπείας των αιμορροΐδων. Παρέχει υψηλό προφίλ ασφάλειας, μηδενικές σοβαρές επιπλοκές και εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμά.

Αιμορροΐδες συμπτώματα θεραπεία πρόληψη και στάδια της νόσου. Μπορείτε να διαβάσετε και για όλες τις υπόλοιπες τεχνικές σχετικά με τη θεραπεία των αιμορροΐδων.

Mέθοδοι χειρουργικής θεραπείας για αιμορροΐδες

Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μέθοδοι χειρουργικής θεραπείας των αιμορροΐδων από κλασσικές επεμβάσεις μέχρι νεωτέρες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές. Θα τις αναφέρω επιγραμματικά παρακάτω και θα μπορέσετε να διαβάσετε περισσότερες λεπτομέρειες στις αντίστοιχες σελίδες.

Ανατομία των αιμορροΐδων.

αιμορροΐδες - αιμοροιδες ανατομία του εντέρου
Ανατομία του εντέρου

Είναι εντυπωσιακό ότι έχουμε φτάσει στον 21ο αιώνα και ακόμα δεν γνωρίζουμε επακριβώς την αιτιολογία της αιμορροϊδικής νόσου.

Μελέτες της χειρουργικής ανατομίας του πρωκτού έδειξαν τα παρακάτω:

Υπάρχουν δυο αιμορροϊδικά φλεβικά δίκτυα στο ορθό* το υποβλεννογόνιο και το ορογόνιο φλεβικό πλέγμα τα οποία συνδέονται μέσω ενός τρίτου δικτύου φλεβών.

Τα αιμορροϊδικά πλέγματα (δίκτυα) καταλαμβάνουν μεγάλη έκταση στο ορθό και ιδίως στο κατώτερο τμήμα του, επικοινωνούν δε και με φλέβες προς τα γεννητικά όργανα.

Η τροφοδοσία των εσωτερικών φλεβικών πλεγμάτων (εσωτερικές αιμορροΐδες) γίνεται από την άνω ορθική αρτηρία (κλάδος της κάτω μεσεντέριου αρτ. <- αορτή)  και τις δυο μέσες και κάτω ορθικές αρτηρίες (κλάδους της έσω λαγόνιου αρτ. <-κοινή λαγόνιος <-αορτή) .

Η επιστροφή του αίματος γίνεται αντίστοιχα από την άνω ορθική φλέβα (κλάδος της κάτω μεσεντέριου φλέβας -> πυλαία φλ.)  και τις δυο μέσες και κάτω ορθικές φλέβες (κλάδους της έσω λαγόνιου φλέβας -> κάτω κοίλη φλ.).

Ανατομία του εντέρου αιμάτωση - αιμορροΐδες
Ανατομία του εντέρου αιμάτωση

Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι τρεις κύριοι αιμορροϊδικοί όζοι στην 3,7,11 ώρα (σε θέση λιθοτομής).

Εκτός από τις κύριες αιμορροΐδες σχηματίζονται ενδιάμεσα και δευτερεύουσες στις θέσεις 1,5,9. Συνεπώς βρίσκουμε αιμορροϊδικά αγγεία και κατά αντιστοιχία αιμορροΐδες στις θέσεις 1,3,5,7,9,11.

Αυτή η πληροφορία είναι πολύ σημαντική για τη θεραπεία, πρόληψη των υποτροπών και αντιμετώπιση  της νόσου.

Ανατομία του εντέρου αιμάτωση - αιμορροΐδες
Ανατομία του εντέρου αιμάτωση – αιμορροΐδες

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες οι οποίες βρίσκονται έξω από των πρωκτό αιματώνονται αντίστοιχα από τις κάτω ορθικές αρτηρίες και φλέβες, δημιουργώντας το εξωτερικό αιμορροϊδικό πλέγμα το οποίο επικοινωνεί και με το εσωτερικό.

Ανατομία του εντέρου αιμάτωση - αιμορροΐδες
Ανατομία του εντέρου αιμάτωση – αιμορροΐδες

Η εικόνα λοιπόν των αιμορροΐδων, εσωτερικών και εξωτερικών φαίνεται στο επόμενο σχέδιο.

Εσωτερικές και εξωτερικές αιμορροΐδες
Εσωτερικές και εξωτερικές αιμορροΐδες

Έχοντας όλα τα παραπάνω υπόψιν θα μπορέσουμε στη συνέχεια να κατανοήσουμε τις διάφορες επιπλοκές και συμπτώματα των αιμορροΐδων αλλά και να αντιληφθούμε το πως λειτουργούν οι διάφορες θεραπείες.

Αιμορροΐδες παθολογία

Οι αιμορροΐδες αποτελούν ένα πολύ συχνό πρόβλημα, εκτιμάται ότι σχεδόν το 80-90% των ανθρώπων στις αναπτυγμένες χώρες θα παρουσιάσουν κάποιο θέμα με τις αιμορροΐδες στη διάρκεια της ζωής τους. Από αυτούς ένα μικρό μόνο ποσοστό θα απευθυνθεί στο ειδικό ιατρό, οι περισσότεροι θα προσπαθήσουν να βρουν μόνοι τους κάποια λύση.

Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι σχεδόν διπλάσια στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες  και αυξάνεται με την ηλικία ξεκινώντας συνήθως μετά τα 30.

Αν και η δυσκοιλιότητα είναι από τις βασικές αιτίες της αιμορροϊδικής νόσου δεν είναι η μοναδική. Θα αναφέρουμε στη συνέχεια και  άλλες παραμέτρους που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του προβλήματος.

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα των αιμορροΐδων είναι το αίμα προς το τέλος της κένωσης το οποίο είναι συνήθως ζωηρό κόκκινο και δεν συνοδεύεται από πόνο. Επίσης μπορεί να συνυπάρχει διόγκωση, πρόπτωση, κνησμός, και ενίοτε πόνος αν συνοδεύεται από θρόμβωση των εξωτερικών αιμορροΐδων.

Ο χειρουργικός πρωκτικός σωλήνας έχει μήκος 4εκ και ξεκινάει από την είσοδο του πρωκτού (δακτύλιος) έως την οδοντωτή γραμμή συν άλλα 2εκ πάνω από την οδοντωτή.

αιμορροιδες πρωκτος
αιμορροιδες πρωκτος

Η περιοχή άνωθεν της οδοντωτής έχει πολύ πλούσια νεύρωση και ευθύνεται για την αντίληψη της σύστασης των κοπράνων (αέρια, υγρά, στερεά). Στην περιοχή αυτή σχηματίζονται οι εσωτερικές αιμορροΐδες που δεν είναι τίποτε άλλο από «αγγειακά μαξιλάρια» με σκοπό την διασφάλιση της εγκράτειας.

Δηλαδή όταν θέλουμε να συγκρατήσουμε την κένωση πέρα από τη σύσπαση του σφιγκτήρα διογκώνονται και οι αιμορροΐδες με τη συσσώρευση αίματος με αποτέλεσμα να «σφραγίζεται» η έξοδος και να είναι αδύνατη η διαφυγή των κοπράνων.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η αφαίρεση των εσωτερικών αιμορροΐδων μπορεί να δημιουργήσει θέματα ακράτειας ειδικά όταν συνυπάρχει ένας εξασθενισμένος σφιγκτήρας  (π.χ σε ηλικιωμένους ασθενείς, ασθενείς με νευρολογικά ή μυϊκά νοσήματα κλπ).

Η αιμορραγία από τις αιμορροΐδες είναι αρτηριακή όπως μαρτυράει το ζωηρό κόκκινο χρώμα, καθώς στην πραγματικότητα αποτελούν αρτηριοφλεβώδεις επικοινωνίες.

Η χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης προκαλεί χαλάρωση των συνδέσμων των αιμορροΐδων με το τοίχωμα του εντέρου που σταδιακά οδηγεί στην πρόπτωση τους. Η μετατόπιση τους προς τα έξω κάνει τις αιμορροΐδες να είναι πιο εύθρυπτες, φλεγμονώδεις και αιμορραγικές.

Η διόγκωση των εσωτερικών αιμορροΐδων επηρεάζει και τις εξωτερικές οι οποίες επίσης διευρύνονται και μπορεί να θρομβωθούν, πράγμα που προκαλεί έντονο και διαρκεί πόνο.

Η ταξινόμηση των αιμορροΐδων γίνεται με βάση το ιστορικό και την περιγραφή του ασθενή καθώς η κλινική εξέταση δεν μπορεί να εκτίμηση σωστά την έκταση της πάθησης.

Ταξινόμηση αιμορροΐδες
Ταξινόμηση αιμορροΐδες

1ου βαθμού: παρουσία αιμορραγίας, μη ορατές αιμορροΐδες.

2ου βαθμού: παρουσία αιμορραγίας, έκκρισης, κνησμού, πρόπτωση των αιμορροΐδων κατά την κένωση, που ανατάσσεται μόνη της.

3ου βαθμού: παρουσία αιμορραγίας, μεγαλύτερου βαθμού εκκρίσεως και κνησμού. Η πρόπτωση δεν ανατάσσεται μόνη της παρά μόνο με υποβοήθηση από τον ασθενή.

4ου βαθμού: Η αιμορραγία, η έκκριση και ο κνησμός παρουσιάζεται όπως και στο 3ο στάδιο. Πιθανή είναι η ύπαρξη πόνου. Η πρόπτωση είναι πια μόνιμη και δεν ανατάσσεται.

Τα στάδια 1, 2 μπορούν να αντιμετωπιστούν αρχικά συντηρητικά με σωστές διατροφικές οδηγίες και φάρμακα, αντίθετα τα στάδια 3, 4 χρειάζονται χειρουργική θεραπεία.

Διάγνωση της αιμορροϊδικής νόσου.

Η διάγνωση των αιμορροιδων είναι απλή συνήθως, όμως καμια φορα μπορεί να διαφύγει ή να μας μπερδέψει.

Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο, ότι προβλήματα παρουσιάζονται στην περιοχή να τα αποδίδουμε στις αιμοροιδες με αποτέλεσμα κάποιες φορές να μας ξεφεύγουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα.

Τα συμπτώματα μπορεί να συγχέονται με αυτά που δημιουργεί μια ραγαδα, ένα συρίγγιο, η πρόπτωση του εντερου, κάποιο κονδύλωμα ή ακόμα χειρότερα ο καρκίνος.

Πρέπει να γινει κατανοητό ότι για να τεθεί η διάγνωση των αιμορροΐδων, θα πρέπει να τις δούμε είτε με κλινική εξέταση είτε με ορθοσκόπηση, να ταιριάζει το ιστορικό και τα συμπτώματα και φυσικά να αποκλείσουμε το θέμα της κακοήθειας.

Ιστορικό

Το ιστορικό είναι απαραίτητο τόσο για την επιβεβαίωση της διάγνωσης όσο και για τη σταδιοποίηση και τη λήψη σωστών αποφάσεων για τη θεραπεία της νόσου. Οι περισσότεροι ασθενείς εχουν συμπτωματα για μεγαλο διαστημα πριν επισκεφθουν τον ιατρό.

Τι αναζητάμε με το ιστορικό;

  • είδος συμπτωμάτων
  • διάρκεια
  • ένταση
  • σταδιο της νόσου
  • υποκειμενικά ενοχλήματα
  • αντικειμενικά ενοχλήματα
  • σχέση με καθημερινές συνήθειες
  • προσδοκίες από τη θεραπεία

Το ιστορικό πρέπει να εστιάζει στα ακόλουθα σημεία.

Ηλικία: Η έναρξη της νόσου είναι συνήθως στην ηλικία των 30-50 ετών, σε ηλικιες που ειτε ειναι ασυνηθιστα μικρες ή αντιθετα μεγάλες πρεπει να ελεγχουμε και να αποκλειουμε αλλες παθήσεις. Σε πολυ νεαρες ηλικιες που ο ασθενης βλεπει αιμα στην κένωση πρεπει να ελεγχεται για φλεγμονώδεις παθήσεις (ελκωδη κολίτιδα, νοσο crohn) συνδρομα πολυποδίασης κλπ, ενω σε ηλικιωμένους προεχει ο ελεγχος για καρκίνο.

Φύλο: Οι αιμορροΐδες εμφανιζονται εξίσου και στα δυο φυλα. Στις γυναικες είναι συχνη η εμφανιση τους κατα την εγκυμοσύνη λογω της αυξησης την ενδοκοιλιακης πιεσης όσο και λογω των ορμονικων μεταβολών. Μετα το τελος της εγκυμοσυνης οι αιμορροιδες σταδιακα βελτιώνονται σε διαστημα μερικων μηνών οποτε προτεινεται αναμονη τουλαχιστον ενα εξάμηνο πριν οποιαδηποτε απόφαση.

Ιατρικό ιστορικό: Παθησεις με αιμοραγικη διάθεση ή ασθενεις που λαμβανουν αντιπηκτικά εχουν αυξημενες πιθανότητες αιμορραγιας από τις αιμορροΐδες. Εφοσον εμφανιζουν προβληματα απο τις αιμορροΐδες τους καλο ειναι να χειρουργουνται για να αποφευχθεί ο κίνδυνος περαιτερω επιπλοκων.

Οικογενειακό ιστορικό: Μερικές φορες υπαρχει κληρονομική προδιαθεση για αιμορροιδοπαθεια.

Λειτουργία του εντερου: α) Εργώδης και αυξημενης χρονικης διαρκειας κένωση, είναι λαθος να καθομαστε πολυ ωρα στην τουαλετα και να ασκουμε πίεση. β) Χρονια δυσκοιλιότητα λογω κακης διατροφης ή μεγαλου εντερου ή κινητικων διαταραχων του εντερου. γ) Διαρροικες κενώσεις οταν ειναι συχνές επισης μπορουν να οδηγησουν σε προπτωση των αιμορροιδων.

Διατροφή: Η επαρκης προσληψη φυτικων ινών και νερου ειναι προυποθεση για να πετυχει μια θεραπεια για αιμορροιδικη νόσο. Πρεπει να αποφευγονται τροφιμα που προκαλουν δυσκοιλιότητα καθως και η κατανάλωση καυτερών φαγητων και αλκοόλ.

Κοινωνικο ιστορικό: α) Διαβασμα στην τουαλέτα. β) Αρση μεγαλων βαρών. γ) Καθιστικη ζωη και απουσια κίνησης. Ολα τα παραπανω επιδεινονουν την κατάσταση.

Προηγουμενες θεραπείες: Αν εχουν προηγηθει αλλες επεμβάσεις ειναι σημαντικο να γνωριζουμε τι και πως εχουν γινει. α) Σφιγκτηροτομή, εκτομη συριγγιων και αλλες επεμβάσεις που επηρεαζουν το σφιγκτηριακο μηχανισμό αυξανουν την πιθανοτητα ακρατειας μετα από αφαιρεση των αιμορροιδων συνεπως προτιμονται μέθοδοι που δεν επιβαρυνουν, οπως είναι η απολινωση μεσω υπερήχων. β) Αν εχει γιναι αφαιρεση των αιμοροιδων με οποιαδηποτε μέθοδο, θα πρεπει να αποφευγεται σε περιπτωση υποτροπης η εκ νέου εκτομη διοτι υπαρχει ο κινδυνος στένωσης και να προτιμονται αλλες τεχνικές.

Συμπτώματα

Τα κυρια συμπτωματα των αιμοροιδων ειναι η αιμορραγια και η πρόπτωση. Δευτερευοντα συμπτωματα οπως ο πόνος, η βλεννη, ο κνησμός, η αναιμία, η ακράτεια, η δυσκοιλιότητα αν και μπορει να σχετιζονται με την παθηση δεν πρεπει να αποδιδονται σε αυτη χωρις να προηγηθει έλεγχος.

Κυρια συμπτώματα

Αιμορραγια κατα την κένωση

Αποτελει το συχνότερο προβλημα, πρόκειται συνηθως για ζωηρο κοκκινο αίμα χωρις πόνο κατα την κενωση το οποιο σταματαει αμεσω μετά και δεν είναι ανακατεμένο με τα κόπρανα. Η ποσοτητα αιματος ειναι μικρη, σπανίως ομως μπορεί να ειναι μεγάλη και να έχει διάρκεια πχ σε ασθενεις που λαμβάνουν αντιπηκτικά  Εαν οι αιμορροΐδες ειναι μονιμως εξω (4ου βαθμού) μπορει να εχουμε αιμορραγια και χωρις κενωση λογω τραυματισμού πχ οταν καθομαστε σε μια σκληρη επιφάνεια. Η χρονια παραμονη των αιμορροιδων εξω οδηγει σε ίνωση και σκλήρυνση με αποτελεσμα να μειωνεται  η πιθανοτητα αιμορραγίας αυξανει ομως τα υπολοιπα προβληματα όπως βλεννη, κνησμός. Πονος κατα την κένωση σημαινει οτι υπαρχει ραγαδα δακτυλιου.

Αιμα χωρις κένωση, πιο σκούρο ή ανακατεμενο με τα κόπρανα θα πρεπει να ελέγχεται για την υπαρξη πολυποδα ή όγκου στο εντερο.

Πρόπτωση

Η προπτωση εμφανιζεται όταν οι αιμορροΐδες μεγαλώσουν αρκετα οποτε κατα την κένωση βγαινουν εξω απο τον πρωκτό. Συνηθως δεν ποναει και επανερχονται σε λιγα λεπτα μετα την αφοδευση αυτοματα. Βαση αυτου γινεται και η ταξινομηση των αιμορροιδων.

1ου βαθμού: παρουσία αιμορραγίας, χωρίς πρόπτωση αιμορροΐδες.

2ου βαθμού: παρουσία αιμορραγίαςπρόπτωση των αιμορροΐδων κατά την κένωση, που ανατάσσεται μόνη της αυτόματα.

3ου βαθμού: παρουσία αιμορραγίας, η πρόπτωση δεν ανατάσσεται μόνη της παρά μόνο με υποβοήθηση από τον ασθενή.

4ου βαθμού:  αιμορραγία και πρόπτωση που είναι πια μόνιμη και δεν ανατάσσεται.

Άλλα είδη πρόπτωσης οπως βλεννογόνου ή ολική του εντέρου μπορει να συνυπάρχουν και θα πρέπει να ελέγχονται ειδικα σε ηλικιωμενα ατομα ή σε ασθενεις που διαμαρτυρονται για προπτωση ακομα και χωρις κένωση.

Δευτερεύοντα συμπτωματα

Βλεννη

Η βλεννη παραγεται από τον βλεννογονο του εντερου και οταν υπαρχει σοβαρη πρόπτωση η βλεννη ερχεται σε επαφη με το δερμα του πρωκτου προκαλοντας ερεθισμο, δερματίτιδα και κνησμό. Αλλα αιτια αυξημενης παραγωγης βλεννης ειναι πολύποδες, εκτρόπιο κλπ.

Πόνος

Οι εσωτερικες αιμορροΐδες δεν προκαλουν πονο. Εαν υπαρχει προπτωση δημιουργουν ενα αισθημα βαρους και έλξης που φευγει οταν αναταχθουν στη θεση τους. Μια προπιπτουσα αιμορροιδα που δεν μπορει να αναταχθει και υποστεί περίσφιξη ή θρόμβωση προκαλει πολυ εντονο πόνο. Πονος υπαρχει και αν θρομβωθει μια εξωτερικη αιμορροιδα.

Ο πονος της θρομβωσης ειναι διαρκης και δεν σχετιζεται με την κένωση. Πονος που αρχιζει με την κενωση και διαρκει καποιες ωρες είναι χαρακτηριστικο της ραγαδας, ενω πονος διαρκης με διογκωση του πρωκτού μπορει να κρυβει καποιο απόστημα.

Κνησμός

Ο κνησμος ειναι αποτελεσμα της βλεννης, μπορει ομως να οφειλεται και σε αλλες αιτίες όπως δερματιτιδα ή μόλυνση.

Αναιμία

Η αναιμια σπανια οφειλεται στις αιμορροΐδες γι’ αυτό πρεπει να ελέγχουμε με κολονοσκοπηση (και γαστροσκόπηση) τον ασθενή οταν υπαρχει πτωση του αιματοκρίτη. Για να προκληθει αναιμια από τις αιμορροΐδες θα πρέπει η απωλεια αιματος να ειναι συχνη και μεγάλη οπως σε αυτους που λαμβανουν αντιπηκτικά.

Αλλαγη των κενώσεων

Αλλαγη στις συνηθειες του εντερου (δυσκοιλιότητα ή διάρροια που διαρκούν) ή μειωση του μεγεθους και της διαμέτρου των κοπράνων δεν πρεπει να αποδιδονται στις αιμορροΐδες και ο ασθενης θα πρεπει να ελέγχεται.

Ακράτεια

Οι αιμορροΐδες γενικα δεν προκαλουν ακράτεια, σπανιως σε παραμελημένες με μεγαλη πρόπτωση αιμορροΐδες μπορει να εχουμε ήπια ακρατεια στη βλεννη και τα κόπρανα. Η πιο συχνη αιτια ακράτειας ειναι η προπτωση του εντερου και τραυματικές κακωσεις του σφιγκτήρα (εργωδεις φυσιολογικοι τοκετοί, σφιγκτηροτομή για ραγαδα, επεμβασεις στον πρωκτό).

____________________________

Ορθό = τελικό τμήμα παχέος έντερου, εκεί όπου αποθηκεύονται τα κόπρανα πριν από την αφόδευση.