Ιωάννης Μπολάνης Χειρουργός εντέρου και πρωκτού

Ιωάννης Μπολάνης Χειρουργός

Διευθυντής χειρουργικής κλινικής παθήσεων εντέρου και πρωκτού – Iατρικό κέντρο Αθηνών

Αιμορροΐδες ιστορία

Αρχική σελίδα -> Αιμορροΐδες -> Αιμορροΐδες ιστορία

Αιμορροΐδες ιστορία – Ιπποκράτης

Η ιστορία των αιμορροΐδων ξεκινάει από την εποχή του Ιπποκράτη το 480ΠΧ που πρώτος περιέγραψε την απώλεια αίματος από τις φλέβες του πρωκτού (αιμορροΐδες).

Αν και υπάρχουν πιθανές αναφορές και από τους Αιγύπτιους, πρώτος ο Ιπποκράτης περιγράφει με λεπτομέρειες τους αιμορροϊδικούς όζους.

Όμως το πιο εντυπωσιακό είναι η αναφορά του στην θεραπεία τους «μπορείς να θεραπεύσεις τις αιμορροΐδες με καυτηριασμό “καυτηριάζετε μέχρι να ξηράνετε το μέρος…”, ράβοντας τις με χοντρή μάλλινη κλωστή …» (απολίνωση) ή σε άλλο κείμενο του μιλάει για «κόψιμο των αιμορροΐδων με ειδικά εργαλεία …»

Τους επόμενους αιώνες συνέχισαν να υπάρχουν αναφορές στις αιμορροΐδες και σταδιακά φτάσαμε στις μεθόδους του σήμερα που αποτελούν εξέλιξη των παραπάνω τεχνικών.

Επισυνάπτω για ιστορικούς λόγους και για να θυμόμαστε και τις ρίζες της σύγχρονης Ιατρικής το κείμενο του Ιπποκράτη από το 480πχ.

Αιμορροΐδες ιστορία
Αιμορροΐδες ιστορία

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ.

Αρχαίο κείμενο.

Hippocrates Collected Works I. Hippocrates. W. H. S. Jones. Cambridge. Harvard University Press. 1868.:

1. Αἱμορροΐδων τὸ μὲν νόσημα ὧδε γίνεται ἐπὴν χολὴ ἢ φλέγμα ἐς τὰς φλέβας τὰς ἐν τῷ ἀρχῷ καταστηρίξῃ, θερμαίνει τὸ αἷμα τὸ ἐν τοῖσι φλεβίοισι θερμαινόμενα δὲ τὰ φλέβια ἐπισπᾶται ἐκ τῶν ἔγγιστα φλεβίων τὸ αἷμα, καὶ πληρεύμενα εξοιδέει ἐς τὸ ἐντὸς τοῦ ἀρχοῦ, καὶ ὑπερίσχουσιν αἱ κεφαλαὶ τῶν φλεβίων, καὶ ἅμα μὲν ὑπὸ τῆς κόπρου ἐξιούσης φλώμεναι, ἅμα δὲ ὑπὸ τοῦ αἵματος ἀθροιζομένου βιαζόμεναι, ἐξακοντίζουσιν αἷμα, μάλιστα μὲν ξὺν τῷ ἀποπάτῳ, ἐνίοτε δὲ χωρὶς τοῦ ἀποπάτου.

2. Θεραπεύειν δὲ δεῖ ὧδε πρῶτον μὲν ὑπαρχέτω εἰδέναι ἐν οἵῳ χωρίῳ γίνονται. Ἀρχὸν γὰρ καὶ τάμνων, καὶ ἀποτάμνων, καὶ ἀναρράπτων, καὶ δαίων, καὶ ἀποσήπων, ταῦτα γὰρ δοκέει δεινότατα εἶναι, οὐδὲν ἂν σίνοιο. Παρασκευάσασθαι δὲ κελεύω ἑπτὰ ἢ ὀκτὼ σιδήρια, σπιθαμιαῖα τὸ μέγεθος, πάχος δὲ ὡσεὶ μήλης παχείης ἐξ ἄκρου δὲ κατακάμψαι καὶ ἐπὶ τῷ ἄκρῳ πλατὺ ἔστω ὡς ἐπὶ ὀβολοῦ μικροῦ. Προκαθήρας δὴ φαρμάκῳ τῇ πρότερον, αὐτῇ δὲ ᾗ ἂν ἐπιχειρέῃς καῦσαι, ἀνακλίνας τὸν ἄνθρωπον ὕπτιον, καὶ προσκεφάλαιον ὑπὸ τὴν ὀσφὺν ὑποθεὶς, ἐξαναγκάζειν ὡς μάλιστα τοῖσι δακτύλοισι τὴν ἕδρην ἔξω, ποιέειν δὲ καὶ διαφανέα τὰ σιδήρια, καὶ καίειν ἕως ἂν ἀποξηράνῃς, καὶ ὅκως μὴ ὑπαλείψῃς καίειν δὲ καὶ μηδεμίην ἐᾶσαι ἄκαυστον τῶν αἱμορροΐδων, ἀλλὰ πάσας ἀποκαύσεις. Γνώσει δὲ οὐ χαλεπῶς τὰς αἱμορροΐδας ὑπερέχουσι γὰρ ἐς τὸ ἐντὸς τοῦ ἀρχοῦ, οἷον ῥᾶγες πελιδναὶ, καὶ ἅμα ἐξαναγκαζομένου τοῦ ἀρχοῦ ἐξακοντίζουσιν αἷμα. Κατεχόντων δ’ αὐτῶν, ὅταν καίηται, τῆς κεφαλῆς καὶ τὰς χεῖρας, ὡς μὴ κινέηται, βοάτω καιόμενος ὁ γὰρ ἀρχὸς μᾶλλον ἐξίσχει. Ἐπὴν δὲ καύσῃς, φακοὺς καὶ ὀρόβους ἑψήσας ἐν ὕδατι, τρίψας λείους, κατάπασσε πέντε ἢ ἓξ ἡμέρας τῇ δὲ ἑβδόμῃ σπόγγον μαλθακὸν τάμνειν ὡς λεπτότατον, πλάτος δὲ εἶναι τοῦ σπόγγου ὅσον ἓξ δακτύλων πάντη ἔπειτα ἐπιθεῖναι ἐπὶ τὸν σπόγγον ὀθόνιον ἴσον τῷ σπόγγῳ λεπτὸν καὶ λεῖον, ἀλείψας μέλιτι ἔπειτα ὑποβαλὼν τῷ δακτύλῳ τῷ λιχανῷ τῆς ἀριστερῆς χειρὸς μέσον τὸν σπόγγον, ὦσαι κάτω τῆς ἕδρης ὡς προσωτάτω ἔπειτα ἐπὶ τὸν σπόγγον προσθεῖναι εἴριον, ὡς ἂν ἐν τῇ ἕδρῃ ἀτρεμίζῃ. Διαζώσας δὲ ἐν τῇσι λαγόσι, καὶ ὑφεὶς ταινίην ἐκ τοῦ ὄπισθεν, ἀναλαβὼν ἐκ τῶν σκελέων τὸν ἐπίδεσμον, ἀναδῆσαι ἐς τὸ διάζωσμα παρὰ τὸν ὀμφαλόν. Τὸ δὲ φάρμακον, ὃ εἶπον, ἐπίδει τὸ πυκνὴν τὴν σάρκα ποιέον καὶ ἰσχυρὴν φῦναι. Ταῦτα δὲ δεῖ ἐπιδεῖν μὴ ἔλασσον ἡμερῶν εἴκοσι. Ῥοφέειν δὲ ἅπαξ τῆς ἡμέρης ἄλευρον, ἢ κέγχρον, ἢ τὸ ἀπὸ τῶν πιτύρων, καὶ πίνειν ὕδωρ ἢν δὲ ἐς ἄφοδον ἵζηται, ὕδατι θερμῷ διανίζειν λούεσθαι δὲ διὰ τρίτης ἡμέρης.

3. Ἑτέρη θεραπείη ἐκβαλὼν τὴν ἕδρην ὡς μάλιστα, αἰονᾷν ὕδατι θερμῷ, ἔπειτα ἀποτάμνειν τῶν αἱμορροΐδων τὰ ἄκρα φάρμακον δὲ προκατασκευασθῆναι πρὸς τὴν τομὴν τόδε οὐρήσας ἐς χαλκεῖον, ἐπίπασσον ἐπὶ τὸ οὖρον χαλκοῦ ἄνθος ὀπτοῦ καὶ τετριμμένου λείου, ἔπειτα διεὶς, καὶ κινήσας τὸ χαλκεῖον, ξήρανον ἐν τῷ ἡλίῳ ὅταν δὲ ξηρὸν γένηται, συνξύσας τρῖψον λεῖον. Προστίθει τῷ δακτυλίῳ, καὶ σπληνία ἐλαιώσας προστίθει, καὶ σπόγγον ἐπάνω ἐπίδει.

4.Ἕτερος τρόπος προσφύεται πρὸς τῇ αἱματίτιδι τῇ κονδυλώδει οἷον συκαμίνου καρπός καὶ ἢν μὲν ἔξω σφόδρα ᾖ ἡ κονδύλωσις, περιπέφυκεν αὐτῇ καλυπτὴρ ὁ τῆς σαρκός. Καθίσας οὖν τὸν ἄνθρωπον ὀκλὰξ ἐπὶ ὅλμων δύο, σκόπει εὑρήσεις γὰρ πεφυσημένα τὰ μεσηγὺ τῶν γλουτῶν παρὰ τὴν ἕδρην, τὸ δὲ αἷμα ἐκχωρέον ἔνδοθεν. Ἦν γοῦν ἐνδιδῷ ὑπὸ τῷ καλυπτῆρι, τὸ κονδύλωμα τῷ δακτύλῳ ἀφελεῖν οὐδὲν γὰρ χαλεπώτερον ἤ περ προβάτου δειρομένου τὸν δάκτυλον μεταξὺ τοῦ δέρματος καὶ τῆς σαρκὸς περαίνειν καὶ ταῦτα διαλεγόμενος ἅμα λάνθανε ποιέων. Ἐπὴν δὲ ἀφέλῃς τὸ κονδύλωμα, ἀνάγκη ῥέεσθαι δρόμους αἵματος ἀπὸ πάσης τῆς ἀφαιρέσιος ταῦτα χρὴ ἀποπλῦναι οἴνῳ αὐστηρῷ, κηκίδας ἐναποβρέξας καὶ ἥ τε αἱματῖτις οἰχήσεται σὺν τῷ κονδυλώματι, καὶ τὸ κάλυμμα καταστήσεται, καὶ ὅσῳ ἂν παλαιότερον ᾖ, ῥηϊδίως ἔσται ἡ ἴησις.

5. Ἦν δὲ ἀνωτέρω ᾖ ἡ κονδύλωσις, τῷ κατοπτῆρι σκέπτεσθαι, καὶ μὴ ἐξαπατᾶσθαι ὑπὸ τοῦ κατοπτῆρος διοιγόμενος γὰρ ὁμαλύνει τὴν κονδύλωσιν, ξυναγόμενος δὲ πάλιν δείκνυσιν ὀρθῶς. Ἀφαιρέειν δὲ χρὴ, ἑλλεβόρῳ μέλανι ὑπαλείφοντα τὸν δακτύλιον ἔπειτα τριταῖον οἴνῳ κλύζειν αὐστηρῷ. Τὸ δὲ αἶμα, ὅταν ἀφέλῃς τὴν κονδύλωσιν, ̣τι οὐ ῥέει, μὴ θαυμάζειν οὐδὲ γὰρ ἢν ἐν τοῖσιν ἄρθροισι διατάμῃς τὰς χεῖρας ἢ τὰ σκέλεα, οὐ ῥεύσεται αἷμα ἢν δ’ ἄνωθεν ἢ κάτωθεν τάμῃς τῶν ἄρθρων, εὑρήσεις κοίλας φλέβας καὶ αἱμόρρους, καὶ χαλεπῶς ἂν ἴσχοις εὐπόρως. Οὕτω καὶ τὴν ἐν τῇ ἕδρῃ αἱμορροΐδα, ἢν μὲν ἄνωθεν ἢ κάτωθεν τάμῃς τῆς ἀφαιρέσιος τοῦ κονδυλώματος, αἷμα ῥεύσεται ἢν δὲ αὐτὴν ἀφέλῃς τὴν κονδύλωσιν ἐν τῇ προσφύσει, οὐ ῥεύσεται. Ἢν μὲν οὖν οὕτω καθίσταται, καλῶς ἂν ἔχοι ἢν δὲ μὴ, καῦσαι, φυλασσόμενος ὡς μὴ ἅψῃ τῷ σιδήρῳ, ἀλλ’ ἐγγὺς προσφέρων τὰ σιδήρια ἀποξηραίνειν, καὶ προστιθέναι τὸ τοῦ χαλκοῦ ἄνθος τὸ ἐν τῷ οὔρῳ.

6. Ἕτερος τρόπος ἰήσιος αἱμορροΐδων καυστῆρα ποιήσασθαι, οἷον καλαμίσκον φραγμίτην σιδήριον δὲ ἐναρμόσαι καλῶς ἁρμόζον ἔπειτα τὸν αὐλίσκον ἐνθεὶς ἐς τὴν ἕδρην, διαφαῖνον τὸ σιδήριον καθιέναι, καὶ πυκνὰ ἐξαιρέειν, ἵνα μᾶλλον ἀνέχηται θερμαινόμενος καὶ οὔτε ἕλκος ἕξει ὑπὸ τῆς θερμασίης, ὑγιέα τε ξηρανθέντα τὰ φλέβια.

7. Ἦν δὲ βούλῃ μήτε καίειν, μήτε ἀποτάμνειν, προκαταιονήσας ὕδατι πολλῷ θερμῷ, καὶ ἐκτρέψας τὴν ἕδρην, σμύρναν τρίψας λείην καὶ κηκίδα, καὶ στυπτηρίην αἰγυπτίην κατακαύσας, ἓν καὶ ἥμισυ πρὸς τἄλλα, καὶ μελαντηρίης ἄλλο τοσοῦτον, τουτέοισι ξηροῖσι χρῆσθαι ἡ δὲ αἱμορροϊς τουτέοισι τοῖσι φαρμάκοισιν ἀποστήσεται, ὥσπερ σκύτος κατακεκαυμένον ταῦτα ποιέειν μέχρις ἂν πάσας ἀφανίσῃς. Καὶ χαλκίτιδος ἥμισυ κεκαυμένον τωὐτὸ ἀπεργάζεται.

8.Ἦν δὲ βούλῃ βαλάνοισιν ἰῆσθαι, σηπίης ὄστρακον, μολυβδαίνης τρίτον μέρος, ἄσφαλτον, στυπτηρίην, ἄνθος ὀλίγον, κηκίδα, χαλκοῦ ἰὸν ὀλίγον, τουτέων μέλι ἑφθὸν καταχέας, βάλανον ποιήσας μακροτέρην, προστίθει, μέχρις ἂν ἀφανίσῃς.

9. Γυναικείην αἱμορροΐδα ὧδε θεραπεύειν πολλῷ ὕδατι θερμῷ αἰονήσας, σύνεψε δὲ ἐν τῷ θερμῷ τῶν εὐωδέων, τρίψας μυρίκην, λιθάργυρον ὀπτὴν, καὶ κηκίδα, οἶνον λευκὸν παράχεε καὶ ἔλαιον καὶ χηνὸς στέαρ, τρίψας ὁμοῦ πάντα, διδόναι, ὁκόταν αἰονηθῇ, διαχρήσασθαι αἰονᾷν δὲ καὶ τὴν ἕδρην ἐξώσας ὡς μάλιστα.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» των εκδ. «ΚΑΚΤΟΣ»

1. Η πάθηση των αιμορροΐδων δημιουργείται με τον ακόλουθο τρόπο: όταν η χολή ή το φλέγμα εγκατασταθούν στο απηυθυσμένο, θερμαίνουν το αίμα που βρίσκεται στις φλέβες. Καθώς τούτες οι φλέβες ζεσταίνονται, τραβούν από τις γειτονικές φλέβες αίμα, γεμίζουν και σχηματίζουν οίδημα στο εσωτερικό του απηυθυσμένου. Οι κορυφές των φλεβών προεξέχουν και, επειδή σπάζουν από τα κόπρανα που αποβάλλονται και ταυτόχρονα πιέζονται από το αίμα που συσσωρεύεται εκεί, εξακοντίζουν το αίμα, τις περισσότερες φορές μαζί με τα κόπρανα, κάποτε και χωρίς αυτά.

2. Ο τρόπος θεραπείας τους είναι ο παρακάτω: πρώτα-πρώτα πρέπει να διαπιστώσετε σε ποιό σημείο βρίσκονται οι αιμορροΐδες. Μπορείτε να κόψετε, να αποκόψετε, να ράψετε, να κάψετε και να διαβρώσετε το απηυθυσμένο, πράγματα που φαίνονται φοβερά, δεν δημιουργούν όμως καμμία βλάβη. Συνιστώ να έχετε έτοιμα επτά ή οκτώ σιδερένια εργαλεία, με μήκος μια σπιθαμή και πάχος ίσο με μιας χοντρής μήλης· η άκρη τους πρέπει να είναι κυρτή και να έχει πλάτος ίσο με ένα μικρό οβολό. Την προηγούμενη ημέρα από την επέμβαση να χορηγείτε καθαρτικό. Την ημέρα που πρόκειται να γίνει η εγχείριση, ξαπλώνετε τον άνθρωπο σε ύπτια θέση, βάζετε κάτω από τη μέση του μαξιλάρι, αναγκάζοντας με τα δάκτυλα την έδρα να βγεί όσο το δυνατόν προς τα έξω. Πυρώνετε τα σιδερένια εργαλεία και καυτηριάζετε μέχρι να ξηράνετε το μέρος, με τρόπον που να μην αγγίζετε εκεί ούτε κάν ελαφρά. Η καυτηρίαση πρέπει να γίνει έτσι ώστε να μην μείνει καμμία αιμορροΐδα ακαυτηρίαστη, αλλά να καυτηριαστούν όλες. Οι αιμορροΐδες αναγνωρίζονται έυκολα· γιατί προεξέχουν στο εσωτερικό του απηυθυσμένου, σαν μελανιασμένες ρώγες σταφυλιού, και, όταν το απηυθυσμένο πιέζεται, βγάζουν αίμα. Κατά τη διάρκεια της καυτηρίασης οι βοηθοί θα κρατούν τα χέρια και το κεφάλι του αρρώστου, για να μην κινείται. Ας φωνάζει την ώρα που καυτηριάζεται, γιατί έτσι το απηυθυσμένο βγαίνει περισσότερο προς τα έξω. Αφού τελειώσει η καυτηρίαση, χρησιμοποιείτε για πέντε ή έξι ημέρες κατάπλασμα από φακές και ρόβια, βρασμένα σε νερό και καλά λιωμένα. Την εβδόμη ημέρα κόβετε σε όσο το δυνατόν μικρότερα κομμάτια μαλακό σφουγγάρι, τού οποίου το πλάτος θα είναι έξι δάχτυλα παντού. Στη συνέχεια βάζετε πάνω στο σφουγγάρι ένα κομμάτι πανί ίσο στο μέγεθος με το σφουγγάρι, λεπτό και λείο, αλειμμένο με μέλι. Ύστερα, βάζοντας τον δείκτη του αριστερού χεριού στη μέση του σφουγγαριού, το σπρώχνετε όσο γίνεται πιο βαθιά μέσα στην έδρα. Μετά τοποθετείτε πάνω στο σφουγγάρι μαλλί, για να μένει ακίνητο μέσα στην έδρα. Γύρω από τα λαγόνια δένετε επίδεσμο, αφήνοντας από πίσω μια ταινία που θα την φέρετε ανάμεσα από τα σκέλη ως τον αφαλό· και εκεί θα στερεώσετε τον επίδεσμο. Τοποθετείτε το φάρμακο που ανέφερα και έχει την ιδιότητα να κάνει τη σάρκα στερεή και σφριγηλή. Τούτα πρέπει να συγκρατούνται εκεί με τον επίδεσμο για είκοσι μέρες το λιγότερο. Ο άρρωστος θα παίρνει μια φορά την ημέρα ζωμό από κριθάλευρο, από κεχρί ή από πίτουρα, και θα πίνει νερό. Ύστερα από την αφόδευση θα πλένεται με ζεστό νερό και θα κάνει λουτρό κάθε τρίτη μέρα.

3. Άλλος τρόπος θεραπείας: κάνετε την έδρα να βγει όσο το δυνατόν πιο έξω, την πλένετε με ζεστό νερό και έπειτα κόβετε τις άκρες των αιμορροΐδων. Πρέπει να έχετε προετοιμάσει για την τομή το παρακάτω φάρμακο: αφού ουρήσετε σε χάλκινο δοχείο, ρίχνετε στα ούρα ψημένο και ψηλοτριμμένο άνθος χαλκού, το διαλύετε, κουνάτε το δοχείο και αφήνετε το περιεχόμενο στον ήλιο να ξεραθεί. Όταν ξεραθεί, το ξύνετε και το κοπανίζετε καλά. Τοποθετείτε το παρασκεύασμα στη έδρα, βἀζετε από πάνω γάζες διαποτισμένες με λάδι και από πάνω δένετε με επίδεσμο σφουγγάρι.

4. Άλλος τρόπος: δημιουργείται στην αιμοφόρο φλέβα που έχει σχηματίσει κονδύλωμα, όγκος που μοιάζει με βατόμουρο. Αν το κονδύλωμα βγαίνει προς τα έξω, η σάρκα σχηματίζει εκεί κάτι σαν περικάλυμμα. Βάζετε λοιπόν τον άνθρωπο να καθίσει γονατιστός πάνω σε δύο στηρίγματα και τον εξετάζετε. Θα διαπιστώσετε ότι το μέρος ανάμεσα στους γλουτούς, κοντά στην έδρα, είναι πρησμένο και το αίμα τρέχει προς τα μέσα. Αν λοιπόν το κονδύλωμα υποχωρεί κάτω από το περικάλυμμα, θα το αφαιρέσετε με το δάκτυλο· διότι αυτό δεν θα ήταν δυσκολότερο από το να περάσετε το δάκτυλό σας ανάμεσα στο δέρμα και τη σάρκα του προβάτου που γδέρνεται. Μπορείτε να κάνετε τούτο συζητώντας, διαφεύγοντας έτσι την προσοχή του ανθρώπου. Αφού αφαιρέσετε το κονδύλωμα, θα τρέξει αναγκαστικά πολύ αίμα από την επιφάνεια της τομής. Πρέπει να την πλύνετε με στυφό κρασί, στο οποίο θα έχετε μουσκέψει κηκίδες. Έτσι η αιμοφόρα φλέβα θα καταστραφεί μαζί με το κονδύλωμα και το περικάλυμμα θα υποχωρήσει. Όσο παλιότερη είναι η πάθηση, τόσο ευκολότερη θα είναι η θεραπεία.

5. Αν το κονδύλωμα βρίσκεται ψηλότερα, πρέπει να το εξετάσετε με το ορθοσκόπιο, προσέχοντας να μην εξαπατηθείτε από αυτό το όργανο· διότι, όταν ανοίγει, δείχνει το κονδύλωμα ομαλό, ενώ όταν κλείνει, το δείχνει όπως είναι. Πρέπει ν ̓αφαιρείτε το κονδύλωμα, αλείφοντας, το απηυθυσμένο με μαύρο ελλέβορο. Έπειτα, την τρίτη ημέρα, θα το καθαρίσετε με στυφό κρασί. Να μην απορήσετε που δεν τρέχει αίμα, όταν αφαιρέσετε το κονδύλωμα· διότι ούτε κι αν κάνετε τομή στις αρθρώσεις των χεριών ἤ των ποδιών, θα τρέξει αίμα. Αν όμως κάνετε τομή πάνω ή κάτω από τις αρθρώσεις, θα βρείτε φλέβες χοντρές και γεμάτες αίμα και δύσκολα θα μπορέστε να σταματήσετε την αιμορραγία. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αιμορροΐδες της έδρας· αν τις κόψετε πάνω ή κάτω από το μέρος όπου έχει γίνει η αφαίρεση του κονδυλώματος, θα τρέξει αίμα· αν όμως αφαιρέσετε το ίδιο το κονδύλωμα στο σημείο που προσφύεται, δεν θα τρέξει. Αν λοιπόν τα πράγματα αποκαθίστανται με τον τρόπο τούτο, έχει καλώς· διαφορετικά, θα καυτηριάσετε, προσέχοντας να μην αγγίζετε πάνω το σιδερένιο εργαλείο, αλλά να ξεραίνετε το μέρος πλησιάζοντας απλώς το εργαλείο. Τοποθετείτε επίσης το παρασκεύασμα με το άνθος χαλκού και τα ούρα.

6.Άλλος τρόπος θεραπείας των αιμορροΐδων: παίρνετε χάλκινο σωλήνα σαν καλάμι φράχτη και σιδερένιο εργαλείο που το προσαρμόζετε εκεί καλά. Στην συνέχεια βάζετε τον σωλήνα μέσα στην έδρα και το σιδερένιο εργαλείο, πυρωμένο μέσα στον σωλήνα. Βγάζετε έξω το εργαλείο, για να ανέχεται ευκολότερα ο άρρωστος τη θερμότητα. Έτσι δεν θα προκληθεί εξέλκωση από τη θερμότητα και οι φλέβες να θεραπευθούν αφού ξεραθούν.

7.Αν δεν θέλετε να κάνετε καυτηρίαση ἤ τομή, κάνετε πρώτα πλύσεις με άφθονο νερό, μετατοπίζετε την έδρα, κοπανίζετε σμύρνα, κηκίδα, καμμένη αιγυπτιακή στύψη – μιάμισυ ποσότητα σε σχέση με τα άλλα συστατικά – και άλλο τόσο μαύρη βαφή· το παρασκεύασμα χρησιμοποιείται στεγνό. Η αιμμορροΐδα θα πέσει με αυτά τα φάρμακα σαν κομμάτι δέρματος που έχει καυτηριαστεί. Η θεραπεία θα συνεχιστεί, μέχρι να εξαφανιστούν όλες οι αιμορροΐδες. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και μισή δόση από καμμένο χαλκόλιθο.

8.Αν θέλετε να θεραπεύσετε τις αιμορροΐδες με υπόθετα, παίρνετε όστρακο σουπιάς, ένα τρίτο θειϊκό μόλυβδο, άσφαλτο, στύψη, λίγο άνθος χαλκού, κηκίδα και λίγη σκουριά χαλκού, τα περιχύνετε με βρασμένο μέλι, φτιάχνετε μακρόστενο υπόθετο, και το τοποθετείτε,μέχρι να εξαφανιστούν οι αιμορροΐδες.

9. Οι αιμορροΐδες των γυναικών θεραπεύονται με τον ακόλουθο τρόπο: κάνετε πλύσεις με άφθονο ζεστό νερό, όπου έχετε βράσει αρωματικά βότανα, κοπανίζετε αρμυρίκη, καβουρδισμένο λιθάργυρο και κηκίδα, προσθέτετε λευκό κρασί, λάδι και λίπος χήνας, τα κοπανίζετε όλα μαζί και χρησιμοποιείτε αυτό το παρασκέυασμα μετά από τις πλύσεις. Πρέπει επίσης να πλένετε την έδρα, αφού την βγάλετε όσο γίνεται πιο έξω.